Diskutimi i plotë i Ministrit të Shëndetësisë z. Ilir Beqaj, në seancën dëgjimore të zhvilluar sot (10/11/2014) në Komisionin e Punës, Cështjeve Sociale dhe Shëndetësisë, për shqyrtimin në parim të projektligjit “Për buxhetin e vitit 2015”.

—###—

Ministri Beqaj: Më lejoni që së bashku të diskutojmë projekt buxhetin e vitit 2015 në shëndetësi. Sigurisht që është një nga ngjarjet më të rëndësishme të vitit, në radhë të parë për ne që punojmë në sektor dhe që kemi për detyrë për ta çuar përpara.

Buxheti i shëndetësisë për vitit 2014-2015 është 41,23 miliard lekë ose 410 milion dollarë (amerikanë), nëse do të marrim kursin 1 me 1100.

Pra, është hera e parë që buxheti I shëndetësisë në Shqipëri e kalon nivelin e 400 milion dollarëve (amerikanë). Në krahasim me vitin 2014, pra me buxhetin 2014, rritja nominale është 2,3 miliard lek, buxheti i shëndetësisë duke përfshirë transfertën nga buxheti i shtetit, si dhe kontributet  e sigurimeve shëndetësore rritet në krahasim me vitin 2014 me 6%. Dhe, nëse buxheti i shtetit i konsoliduar rritet me 4%, fakti që ka një rritje më të madhe në peshë specifike se rritja e përgjithshme, do të thotë që vetë shëndetësia përbën prioritet për qeverinë, që materializohet edhe në këtë projektbuxhet. Buxheti i Shëndetësisë për vitin 2015 është sa 2.8% e PBB-së.

Pra, konsolidojmë atë që arritëm vitin e kaluar për herë të parë, duke ruajtur nivelin 2.8%, madje siç jeni të njohur, meqënëse edhe kësaj here, edhe në nivel programi buxhetor, ne kemi paraqitur si qeveri projektbuxhetin 3-vjeçar, edhe në 2016, edhe në 2017, ruajmë nivelin 2.8% të PBB-së.

Investimet me financim të brendshëm janë në nivelin e vitit 2014. Ndërkohe, po bëjmë krahasimet me projektbuxhetin fillestar, sepse me aktin normativ, arritëm të kemi një buxhet shtesë vetëm për investimet.

Programi i shëndetit publik do të marrë një vëmendje të veçantë. Ai do të financohet me 2.7 miliard lekë duke patur një shtesë nominale 189 milion lekë, krahasuar me vitin 2014. Gjatë vitit 2015 do të financohet në mënyrë të plotë programi i dezinsektimit të mushkonjave që filloi për herë të parë vitin e kaluar. Eksperienca e këtij viti, shërben si një bazë e mirë për të ofruar nje program të shtrirë në të gjithë vitin dhe me një mbulim më të mirë në të gjithë territorin. Mbrojtja e shëndetit nga efektet e dëmshme të duhanpirjes, alkoolit, obezitetit do të jenë në fokus të promocionit shëndetësor. Do të forcohen kapacitetet laboratorike për përballimin e kërcënimeve të ndryshme epidemiologjike.

Kujdesi Parësor: Programi i kujdesit parësor do të financohet me 18.2 miliard lek, me një shtesë nominale prej 1 miliard lek. Viti 2015 do të jetë viti i zbatimit të plotë 365 ditë të kontrollit shëndetësor bazë pa pagesë, për shqiptarët rezidentë të grupmoshës 40-65 vjeç. Ky është hapi i parë drejt vendosjes së mbulimit universal. Tashmë është miratuar protokolli mjekësor i programit bazë, janë hartuar kurrikulat e trajnimit, ka filluar trajnimi i personelit shëndetësor dhe është përzgjedhur kontraktori, që për një periudhë 10 vjeçare do të mbështesë aspektet logjistike dhe të këmbimit të informacionit të këtij program. Tarifa e kontraktuar individuale e kontrollit bazë për një person është 1,536 lek (+ TVSH).

Programi do të realizohet në të gjitha qendrat shëndetësore parësore të vendit, si dhe do të mbështetet nga 5 njësi të lëvizshme për të mbuluar plotësisht edhe zonat më të largëta të vendit , si dhe zonat që në një pjesë të dimrit u vështirësohet transporti. Ky program shënon hapin e parë konkret drejt parandalimit dhe diagnostikimit të hershëm të sëmundjeve kryesore, që rrisin sëmundshmërinë, shtojnë invaliditetin, shkurtojnë vitet e shëndetshme dhe prodhojnë humbje të parakohshme jetësh njerëzore. Kështu, orientojmë qendrën e sistemit të kujdesit shëndetesor në vend, nga mënyra tradicionale e fokusuar tek sëmundja drejt fokusimit tek shëndeti. Zbatimi i kontrollit bazë shëndetësor pa pagesë, është hap konkret drejt reduktimit  të barrierave financiare, gjeografike dhe kulturore që kanë hasur tradicionalisht shqiptarët  në qasjen e kujdesit shëndetësor parësor.

Fondi i barnave të rimbursueshme ka një rritje me rreth 567 milion lekë në krahasim me vitin 2014. Gjetjet e zbatimit të projektit pilot të recetës elektronike në rrethin e Durrësit të realizuar këtë vit, janë nje bazë e shëndetshme, për të filluar zbatimin në të gjithë vendin, në periudhën 2015–2016.

Ministri Beqaj: Shëndeti Publik në vitin 2015, përbën 6.6% të buxhetit të shëndetësisë nga 6.5% që përbënte vitin e kaluar.

Si do të funksionojë Check-Up-i? Në çdo qendër shëndetësore, njerëzit do të ftohen të paraqiten në muajin e lindjes, në mënyrë që të kemi një shpërndarje të fluksit dhe duhet të fillojë brenda datës 25 nëntor, meqënëse me buxhetin e dhjetorit e fillojmë Check-Up-in që në fillim, në bazë të detyrimeve kontraktore.

Do të kemi një fushatë masive sensibilizimi, kemi fondet e parashikuara për këtë vit dhe pastaj për çdo vit, do të kemi fushatën përkatëse të sensibilizimit, simodos sepse çdo vit, do të duhet të kemi ata njerëz, që për herë të parë janë në grupmoshën 40 vjeçare.

Në zonat rurale do të përdorim forma të larmishme informimi, të ndryshme nga zonat urbane, duke përdorur edhe elementë që sot janë përdorur në fushata të tjera sensibilizuese në zonat rurale.

Së pari dua t’ju them, që në kontratën që kemi realizuar, në fund të investimit, i gjithë investimi që bëhet nga kontraktori, mbetet pronë publike, që do të thotë: Të gjitha pajisjet  që do të furnizohen në  420 qendrat shëndetësore, 5 njësi të levizshme, 20 laboratorët që  do të ngrihen enkas për këtë qëllim në të gjithë Shqipërinë, do të jenë pjesë e shëndetësisë publike ,në fund të përfundimit të kontratës 10 vjecare. Është kërkuar, që brenda 3 viteve të fundit, kontraktori të rinovojë të gjithë investimin fillestar që do të bëjë.

Ndërsa, lidhur me konsolidimin e laboratoreve të spitaleve…

Deputet #1: Jo, më fal, jo të spitaleve, sepse i konsiderojme “gia” të konsoliduara. Flasim për poliklinikat që janënë çdo qytet, ku janë këto spitale rajonale.

Ministri Beqaj: Atëherë, lidhur me përmirësimin e të gjithë shërbimit laboratorik në Shqipëri, jo vetëm për ato analiza që përfshin kontrolli bazë, por për të gjitha llojet e tjera të analizave, ne kemi filluar një bashkëpunim me International Finance Coorporation (IFC), që është krahu privat, – le të themi, – pranë Bankës Botërore dhe po studiojmë mundësinë e dhënies në “outsourcing”  të gjithë shërbimit laboratorik në qendrat tona shëndetësore të nivelit spitalor dhe parësor.

Besoj se brenda vitit të ardhshëm, do të kemi një ide më të plotë, se si do të rrisim këto kapacitete.

Si është gjendja në spitale në furnizimin me barna dhe materiale mjekësore?

Në spitalet tona kemi një gjendje të mirë të furnizimit me barna dhe materiale mjekesore. Për të plotësuar nevojat e përfundimit të vitit, sapo janë përfunduar proçedurat e negocijimit, për të plotësuar disa boshllëqe në disa spitale apo në disa shërbime të QSUT-së që kishim.

Vendimi i qeverisë për bërjen aktiv të një fondi , të miratuar në javën e parë të tetorit, besoj se brenda javës,  fillojmë furnizimin e spitaleve me barna dhe materiale mjekësore, që të mund të garantojmë mbarëvajtjen deri në fund të vitit 2014.

Lidhur me pyetjen për investimet. Me 9 % ulje janë investimet me para të huaja, investimet e brendshme janë në të njëjtin nivel si në vitin 2014, ndërsa investimet me financime të huaja, janë me 9% ulje, sepse ne kemi  investime shumë të rëndësishme, vepra shumë të mëdha, që fillojnë vitin e ardhshëm. Por niveli i tyre i disbursimit do të jetë jo i shpejtë, sepse kemi një kredi 17 milion EUR, që pritet të meret nga Banka e Këshillit të Europës (CEB), për të cilën kanë mbaruar negociatat në Paris më 31 Tetor.  Ne po punojmë me Ministrinë e Drejtësisë, për të përgatitur versionin ligjor zyrtar të marrëveshjes. Bbesoj se marrëveshja do të vijë për miratim në Kuvend brenda këtij viti, në të kundërt brenda janarit e sigurtë. Por, proçedura e prokurimti të fillimit të projekteve dhe më pas të zbatimit, bëjnë që në vitin 2015, për këtë projekt, bëjnë që të kemi një nivel ralativisht të ulët të zbatimit të investimeve të huaja.

Edhe për kredinë 5 milion euro, që ishte dhënë nga Qeveria Italiane për Spitalin e Traumës (në atë kohë Spitali Ushtarak), është aktivizuar. Kemi përfunduar  me asistencën teknike, pjesën teknike dhe besoj se, sipas termave kohor që ka Kooperacioni Italian për miratimin, fillimisht të dokumentave të garës dhe pastaj rezultatet e garës, nuk besoj se arrijnë të lidhin kontratë përpara muajit tetor dhe nuk besoj se arrijnë të lëvrojnë në mënyrë substanciale brenda vitit 2015.

E vetmja pjesë e plotë që do të realizohet në mënyrë të plotë nga financimet e huaja, është programi i shëdetësisë elektronike , apo E-health siç quhet, program që u miratua në Korrik në Kuvend, që sapo ka filluar dhe vitin tjetër është pjesa më kryesore e zbatimit të tij.

Besoj se, brenda datës 20 nëntor përfundojnë negociatat edhe me Bankën Botërore për kredi 40 milion dollarë (amerikanë) në fushën e shëndetësisë. Por, në vitin e parë të projektit, disbursimet janë në nivele shumë të ulëta.

Ku do të jepet shërbimi i kimioterapisë?

Shërbimi i kimioterapisë vitin e ardhshëm do të funksionojë: Në Durrës, që sapo është bërë gati Kabineti; Do të funksionojë në Spitalin “Shefqet Ndroqi” për pjesën e mushkërive. Jashtë Tirane, pastaj do të jetë: në Korçë, në Vlorë, në Shkoder dhe në Elbasan.

Si janë përzgjedhur këto?

Në radhë të parë janë përzgjedhur… Me mundësitë financiare që kishim, nuk mund të hapnim 12 qendra, kjo ishte gjëja e parë.

E dyta, bazuar në burimet njerëzore që mund të siguronim dhe në volumin e punës që mund të kryejnë për këtë shërbim këto spitale.

Fondi i dezinsektimit vjetor, për vitin e ardshëm është 80 milion lekë, nga 30 milion lekë që përdorëm këtë vit.

Investimet e huaja janë minus 9%, besoj se e dhashë përgjigjen.

Lidhur me problemin që kanë spitale të ndryshme, që deri më sot, pjesë të buxhetit të tyre kanë patur edhe shërbimin e dializës: Duke filluar nga janari i vitit të ardhshëm, pjesa e dializes, – meqënëse tashmë ka një paketë, ka një kostim, Fondi (FSDKSH) do t’ia çojë veçmas spitaleve me të njëjtën tarifë, siç i’a paguan edhe operatorit jo-publik, siç kemi sot dy kontrata me tre operatorë të ndryshëm.

Në Këshillin e Fondit  (Këshilli Administrativ i FSDKSH) do të vendosim se si do të bëhet ndarja e parave që do të shkojnë për shpenzime personeli dhe për shpenzime të tjera, barna dhe materialë mjekësore.

Lidhur me senzibilizimin për kryerjen e Chek-Up-it, që është një nga sfidat kryesore, ne synojme që, së paku, vitin e ardhshëm, të arrijme 70% (shkallë) pjesëmarrjeje.

Jua thashë, në fund të nëntorit dhe gjatë muajit dhjetor, kur fillon më mënyrë të plotë Check-Up-i, kemi në plan një fushatë masive sensibilizimi, por, ndërkohë do ta vazhdojmë këtë program në mënyrë të vijueshme, çdo muaj.

Besoj se këto ishin pyetjet e deritanishme, nuk e di nëse kam lënë ndonjë gjë pa përgjigje?

Deputet #4: Dua të bëj dy pyetje, e para lidhet me projektbuxhetin e 2015, dhe me paratë që ju, nëse e keni menduar, për t’ia kaluar kërkimeve shkencore në fushën e mjekësisë. Unë do të doja të dija sa është kjo shifër, sepse me reformat në arsim, shumë universitete, duan të dinë edhe për projektet, mbase Universiteti i Mjekësisë do të ketë këtë lloj iniciative për të marrë më shumë fonde nga Ministria përkatëse.

Së dyti, a keni menduar në buxhet për të rritur rrogën ose pagesën e mjekëve, mbase ky shërben si instrument për të ulur korrupsionin?

Ministri Beqaj: Lidhur me pyetjen e parë, pjesa e financimit për kërkimin shkencor në universitetet publike, nuk kalon nga Ministria e Shëndetësisë, është diçka që lidhet me Ministrinë e Arsimit, pra nuk është pjesë e buxhetit të shëndetësisë.

Ne kemi një kontribut, që realizojmë kërkim shkencor nëpërmjet Institutit të Shëndetit Publik, i cili ka fonde në nivelet që kanë qenë, që janë relativisht modeste.

Ndërsa lidhur me pyetjen e dytë, politika e pagave në shëndetësi, është një politikë pagash uniforme si për gjithë buxhetin në vitin e ardhshëm. Ka vetëm një element të ri, i cili lidhet me fillimin e financimit të paketave, që do të thotë:

Ajo pjesë që, është miratuar paketa, është konsideruar normë fitimi për institucionet jo publike dhe praktikisht, Vendimi i Qeverisë ka përcaktuar që, norma e fitimit te dializa është 5%, ndërsa tek të gjitha paketat e tjera 8%, këtë pjesë e merr spitali si të ardhur dytësore dhe në Këshillin Administrativ të Fondit (FSDKSH) kemi vendosur rreth 90% e kësaj, të përdoret për shpërblim për punë të mirë që realizojnë mjekët dhe infermierët. Krijon një problem, se fillimisht e përfitojnë ata mjekë që po e ofrojnë, le të themi, shërbimin e tyre “të paketuar”.

Do të vazhdojmë zgjerimin e paketave vitin e ardhshëm, dhe për pasojë, do të vazhdojë të shtrihet edhe në shërbime të tjera, edhe në mjekë e infermierë të tjerë.

Unë mendova, edhe pse formati i buxhetit është i tillë, unë e mora si kërkesë propozimin e zotit Vasili, që ne pas disa ditësh, t’ju sjellim ne se çfarë kemi ne të parashikuar në mënyrë të detajuar, që në seancën e datës 24, kur ta miratojmë nen për nen, të kemi disa ditë përpara gjithë parashikimin tonë të investimeve, se ne kemi një total, kemi edhe një parashikim. Unë mund t’jua them që tani, por besoj se është më mirë t’jua sjell me dokument.

Ministri Beqaj: Ngritja e plotë e Inspektoratit Shtetëror Shëndetësor, e ka koston 0, sepse punonjësit sot janë pjesë e DSHP-së dhe do të kalojnë atje. Pjesën për të ngritur, atë që do të quhet drejtoria e përgjithshme, e kemi përballuar gjatë këtij viti.

—###—

 {:}