Ministri Beqaj në diskutimin me Projektin MRSH të USAID

Ministri i Shëndetësisë, z. Ilir Beqaj, ka marrë pjesë sot (17/1/2014) në takimin me temë: “Diskutim mbi përfshirjen e komunitetit në çështjet e shëndetit dhe një kujdes shëndetësor që vendos në qendër të sistemit shëndetësor pacientin,” me ekspertë të projektit MRSH të financuar nga USAID, drejtues të institucioneve të kujdesit shëndetësor dhe administratës së spitaleve rajonale nw vend, në lidhje me mësimet e nxjerra nga zbatimi i ndërhyrjeve të këtij projekti dhe mbështetjen e duhur që ndërhyrje të tilla të mund të funksionojnë me sukses edhe në spitalet e tjera publike.

Ministri theksoi nevojën për një qasje të re të spitaleve dhe institucioneve të kujdesit shëndetësor për sjelljen ndaj pacientit dhe përfshirjen e komunitetit, duke bërë thirrje për një marrëdhënie të re ndërmjet mjekut dhe pacientit. “Spitalet publike duhet të jenë jo vetëm vendet ku njerëzit mjekohen, por edhe qendra që mishërojnë solidaritetin e kulturën shoqërore,” – tha midis të tjerash z. Beqaj.

Në vijim, teksti i plotë të fjalës së Ministrit Beqaj në këtë takim.

—###—

Të nderuar pjesëmarrës,

Jam i kënaqur që marr pjesë në këtë forum diskutimesh që kanë në qendër të vëmendjes përfshirjen e komunitetit në çështjet e shëndetit dhe një sistem të kujdesit shëndetësor që vendos në qendër të tij, pacientin.

Dëshiroj, gjithashtu, t’i përgëzoj dhe t’i falënderoj organizatorët dhe përfaqësuesit e projektit të “Mbështetjes për Reformën në Shëndetësi” të financuar nga USAID-i, jo vetëm për ndihmën e vyer dhe të pakursyer që kanë ofruar bujarisht edhe nëpërmjet projektit në fjalë, por edhe për mundësinë që nisma të tilla ofrojnë për rritjen e shkallës së vetëdijes për qasjet e reja që nevojiten për të nxitur dhe mbështetur zbatimin e reformave në shëndetësi, me qëllim përmirësimin e aksesit ndaj shërbimeve shëndetësore.

Ashtu siç vihet në pah edhe nga gjetjet e anketimeve dhe studimeve të këtij projekti, komuniteti i mirëpret përmirësimet e shpejta të shërbimeve publike spitalore.

Dhe, me qëllim që spitalet t’i përgjigjen më mirë kërkesave dhe nevojave të pacientëve, për përmirësimin e cilësisë së shërbimit të ofruar, përveç burimeve spitalore kërkohet edhe zbatimi i praktikave të reja për përfshirjen e komunitetit. Spitalet do të jenë të suksesshëm nëse do të kenë një kujdes të veçantë dhe një qasje të re në qëndrimin ndaj pacientëve dhe komunikimin me komunitetin për t’i shërbyer më mirë nevojave të tij.

Në fjalën e tij të mbajtur para dy ditësh në një forum në Washington duke folur për mbulimin universald, presidenti i Bankës Botërore Jim Yong Kim, ka rradhitur 5 mësime të nxjerra nga përvoja deritanishme botërore në këtë drejtim. Mësimi i katërt lidhet posaçërisht me përmirësimin e cilësisë dhe sigurimin e vijueshmërisë së shërbimeve shëndetësore, të cilat varen jo vetëm nga profesionistë me kualifikim të lartë por edhe nga komuniteti dhe niveli i mesëm i profesionistëve të shëndetëtssië që janë shtylla kurrizore e shërbimit parësor.

Në këtë këndvështrim, dëshiroj të theksoj, se në programin tonë qeverisës, përveç angazhimit që kemi ndërmarrë për hapjen e kantierit të shëndetësisë, me qëllim modernizimin infrastrukturor dhe rritjen e sigurisë në spitale, jemi zotuar gjithashtu, se spitalet publike do të jenë jo vetëm vendet ku njerëzit mjekohen, por edhe qendra që mishërojnë solidaritetin e kulturën shoqërore.

Dhe për këtë, ashtu siç sugjerojnë edhe gjetjet e projektit tuaj, nevojitet të rivendoset një marrëdhënie e re mes profesionisteve të shëndetit dhe qytetarëve: një marrëdhënie besimi dhe respekti reciprok.

Kështu, ne besojmë se urat për lidhjen e kësaj marrëdhënieje besimi dhe respekti reciprok mbështeten mbi shtyllat e bashkëbisedimit dhe nxitjes për përfshirjen në të, jo vetëm të gjeneratës së re të specialistëve të mirëfilltë të shëndetësisë dhe vlerave që ata mbartin, por edhe qytetarëve, të cilët janë pjesë e qënësishme përbërëse e recetës për rimëkëmbjen e sistemit, duke u bazuar tek vlerat e dialogut, përgjegjësive dhe partneritetit të ndërsjelltë.

Me të drejtë, ju këshilloni se kjo marrëdhënie duhet të ketë në themel një kontratë: kartën e të drejtave te pacientit, ndërkohë që ndërtimi i besimit duhet të mbështetet në:

(a)profesionalizëm;

(b)transparencë; dhe,

(c)shprehje e qartë e papajtueshmërisë me aktet korruptive;

Dija dhe përvoja profesionale e profesionistëve të shëndetit janë, sigurisht, vlera reale dhe asetet që mund dhe duhet të na ndihmojnë në rrugën tonë të përbashkët për jetësimin e ndryshimit. E vetmja recetë, siç e ka theksuar edhe Kryeministri Rama më se një herë në takimet e përbashkëta me mjekët, receta për rimëkëmbjen e sistemit të kujdesit shëndetësor në vend është bashkëpunimi për jetësimin e projekteve përmes dialogut, përgjegjësive të ndërsjellta dhe partneritetit ndërmjet profesionistëve të shëndetit dhe qytetarit.

Gjithashtu, përsa i përket transparences, kemi theksuar se mungesa e protokolleve korrekte e shkencore të mjekimit dhe procedurave standarde të punës në spitalet tona, ndikojnë duke rritur ndjeshëm keqpërdorimin dhe abuzimin në barna dhe materiale mjekësore. Kështu që jemi zotuar për hartimi dhe zbatimin e tyre si një hap të domosdoshëm në rritjen e transparencës, verifikueshmërisë, përgjegjshmërisë dhe llogaridhënies, me qëllimin final, rritjen dhe përmirësimin gradual të cilësisë së shërbimit spitalor. Ky është një parakusht i domosdoshëm në përgatitjen e spitaleve që të kontraktojnë me paguesin e vetëm sipas metodave dhe praktikave më të mira ndërkombëtare. Gjithashtu, do të vendosen parimet e qeverisjes klinike në spitalet tona, duke synuar standarde të larta të kujdesit, shërbime të efekteshme, transparencë dhe llogaridhënie.

Për ne,  Ministria e Shëndetësisë, në raport me qytetarin është në rolin e “shërbyesit”. Çdo administrator spitali duhet të reflektojë këtë koncept.

Gjithashtu, kemi treguar vullnet të palëkundur dhe vendosmëri ndaj çdo akti apo dukurie korruptive në sistemin e kujdesit shëndetësor, sektori i cili perceptohet ende si më i korruptuari, së bashku me drejtësinë nga publiku shqiptar.

Dhë në këndvështrimin tonë, korrupsioni është edhe cënim i një të drejteje themelore, siç është shëndeti.

Kështu p.sh., e kemi nisur punën tonë duke u bazuar mbi gjetjet e studimeve tepër të vlefshme, sic është ai i PACA-s, i cili sugjeron se si mund të ulen pagesat informale në shëndetësi, si mund të tkurret/kufizohet korrupsioni spitalor, si mund të eleminohet korrupsioni në fondin e sigurimit të kujdesit shëndetësor, si edhe, si mund të rregullohet nga ana ligjore shmangia e konfliktit të interesit në shëndetësi.

Ndërkohë, kemi dhe një listë me masa afatgjata, siç janë vendosja e sistemit ‘track and trace’ në sistemin farmaceutik, zbatimi i recetës elektronike, standartizimi i urdhrave profesionalë në sektorin e shëndetësisë, ngritja e agjensisë së administrimit dhe mirëmbajtjes së pajisjeve bio-mjekësore, edukimi i vazhdueshëm i stafit mjekësor, hartimi, miratimi dhe zbatimi i protokolleve mjekësore, vendosja e sistemit Electronic Health Records, furnizimi ritmik me barna i spitaleve.

Më lejoni t’i rikthehem edhe njëherë ndjeshmërisë së theksuar që mbartin spitalet, si institucione me vizibilitetin më të lartë. Kjo kërkon zhvillimin e mëtejshëm të funksionit të marrëdhenieve me publikun/qytetarin në çdo institucion shëndetësor, veçanërisht spitale; kështu çdo spital duhet të ndërtojë planin strategjik të komunikimit me popullatën në zonën gjeografike përkatëse (qark). Spitalet terciare, duhet të ndërtojnë plane strategjike të komunikimit me tërë popullatën me specifikat përkatëse (QSUT, Maternitetet, Qendra Kombëtare e Traumës, Sp. Shefqet Ndroqi);

Është gjithashtu i domosdoshëm ndërtimi i një procesi me pjesëmarrje të gjerë në hartim, ndjekje/monitorim dhe rivlerësim të planeve, dhe ky proces duhet të përfshijë edhe organet e pushtetit vendor (Këshilli i Qarkut, Prefektura), ndërkohë që roli i të zgjedhurve vendorë nga populli duhet të ridimensionohet, pasi janë votuar është për një kujdes shëndetësor më të mirë për njësinë e tyre;

Së fundi, duke besuar se mësimet e nxjerra nga zbatimi i këtyre ndërhyrjeve, si projekti juaj 2013 në rrethet e Tiranës, Korçës dhe Lezhës, mund të funksionojnë me sukses edhe në spitalet e tjera publike, ju uroj suksese dhe punë të mbarë me zhvillimin e aktivitetit të sotshëm!

Ju faleminderit!

—###—